Μαρσέλ Ντυσάν

Το μεγάλο γυαλί

Ο Γάλλος καλλιτέχνης Μαρσέλ Ντυσάν (1887-1968) θεωρείται μια από τις πιο αμφιλεγόμενες μορφές της μοντέρνας τέχνης. Αντισυμβατικός τόσο στη ζωή του όσο και στο έργο του, φίλος και εμπνευστής των καλλιτεχνών του κινήματος του Ντανταϊσμού, άσκησε τεράστια επίδραση στην τέχνη του 20ου αιώνα. Ήταν αυτός που εισήγαγε με συστηματικό τρόπο τη χρήση καθημερινών αντικειμένων στο έργο τέχνης, κάτι που πολλά χρόνια αργότερα θα άνοιγε το δρόμο σε κινήματα όπως η Ποπ Αρτ και η Οπ Αρτ.

Γυμνό που κατεβαίνει μια σκάλα

Ο Ντυσάν έπαιζε σκάκι από πολύ μικρός. Καταγόταν από μια οικογένεια με έφεση στις πνευματικές δραστηριότητες όπως το σκάκι, η ζωγραφική και τα μαθηματικά. Αναφέρεται μάλιστα πως ο Ντυσάν κατά τη διάρκεια των σπουδών του είχε κερδίσει και δύο μαθηματικά βραβεία.
Το 1923 ο Ντυσάν άφησε για πάντα την τέχνη για να ασχοληθεί συστηματικά με το σκάκι. Δύο χρόνια αργότερα έπαιξε στους τελικούς του πρωταθλήματος Γαλλίας κερδίζοντας μια καλή θέση και μαζί με αυτήν τον τίτλο του μαιτρ, και από το 1928 ως το 1933 αντιπροσώπευσε την Γαλλία σε σκακιστικές Ολυμπιάδες.


Η παρακάτω παρτίδα είναι από την Ολυμπιάδα του 1933. Ο Ντυσάν παίζει με τα Μαύρα κι αντίπαλός του είναι ο πρωταθλητής Τσεχίας Κάρελ Οποτσένσκι.

Οποτσένσκι-Ντυσάν, Φόλκστοουν, Αγγλία, Ολυμπιάδα 1933
1. γ4 Ιζ6 2. Ιγ3 ε6 3. ε4 δ5 4. ε5 δ4 5. εχζ6 δχγ3 6. βχγ3 Βχζ6 7. δ4 γ5 8. Ιζ3 θ6 9. Αδ3 γχδ4 10. γχδ4 Αβ4+ 11. Αδ2 Αχδ2+ 12. Βχδ2 Ιγ6 13. Βε3 0-0 14. Αε4 Πδ8 15. Αχγ6 βχγ6 16. 0-0 Αα6 17. Πζγ1 γ5 18. δχγ5 Αχγ4 19. Ιε5 Αδ5 20. γ6 Πδγ8 21. γ7 Βε7 22. Βγ3 α6 23. Πγ2 Αε4 24. Βγ5 Βη5 25. ζ4 Βζ5 26. Πγ3 ζ6 27. Ιδ7 Βχγ5+ 28. Πχγ5 Πα7 29. Παγ1 Πβ7 30. α4 α5 31. Π5γ3 Αδ5 32. Ιβ8 Ρζ7 33. Ιγ6 Αχγ6 34. Πχγ6 Ρε7 35. Πε1 Πβχγ7 36. Πεχε6+ Ρζ7 37. Πχγ7+ και εδώ οι δύο παίχτες συμφώνησαν στην ισοπαλία.