Σκακιστική Οδύσσεια

Αν μπει κανείς σε μια οποιαδήποτε τάξη δημοτικού σχολείου και ρωτήσει τα παιδιά πόσα από αυτά ξέρουν να παίζουν σκάκι, τουλάχιστον τα μισά θα σηκώσουν το χέρι με ενθουσιασμό. Αρκετά μάλιστα δεν θα παραλείψουν να πουν πόσο καλά ξέρουν να παίζουν και τι μεγάλος πρωταθλητής είναι ο πατέρας τους ή όποιος τέλος πάντων τα έχει μάθει να παίζουν.
Φυσικά η αλήθεια απέχει πολύ από αυτό. Τα περισσότερα από τα παιδιά που δηλώνουν πως ξέρουν σκάκι, στην πραγματικότητα ή έχουν μια αόριστη ιδέα για το παιχνίδι (επειδή έχουν δει κάποιους να παίζουν) ή ξέρουν κάπως τις κινήσεις των κομματιών ή, στην καλύτερη περίπτωση, ξέρουν τους κανόνες του παιχνιδιού και παίζουν περιστασιακά χωρίς να έχουν ακόμα υποψιαστεί την πολυπλοκότητα του σκακιού. Το σημαντικό όμως είναι πως θέλουν να ασχοληθούν! Μόλις υποψιαστούν ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να αρχίσουν μαθήματα στο σχολείο ενθουσιάζονται και θέλουν να συμμετάσχουν!
Τώρα τι ακριβώς συμβαίνει και λίγα σχετικά σχολεία έχουν εντάξει το σκάκι στις δραστηριότητές τους; Ή μάλλον θα έπρεπε κανείς να ρωτήσει γιατί λίγοι Σύλλογοι Γονέων σε συνεργασία με το σχολείο το έχουν εντάξει (μια και το κράτος δεν φαίνεται διατεθειμένο να το βάλει στο πρόγραμμα).

Λοιπόν, κοιτάξτε τι γίνεται για να φτάσει ένας δάσκαλος σκακιού να μπει μέσα σε μια τάξη και να στήσει τη μαγνητική του σκακιέρα. Το πρώτο βήμα συνήθως είναι να πάει στον διευθυντή ενός σχολείου και να του μιλήσει. Ο διευθυντής αρκετές φορές είναι απασχολημένος. Όταν δεν είναι οι πιθανότητες που έχεις είναι τρεις:
1)Να σου πει ότι είναι αντίθετο με τους κανονισμούς το να μπαίνουν «εξωσχολικοί» στο χώρο του σχολείου (λες και μιλάμε για τρομοκράτες). Ευτυχώς αυτές οι περιπτώσεις είναι ελάχιστες.
2)Να δείξει κάποιο ενδιαφέρον, αλλά να μην σου δίνει το τηλέφωνο των μελών του Συλλόγου Γονέων, λέγοντάς σου ότι θα τους το πει ο ίδιος.
3)Να δείξει μεγάλο ενδιαφέρον και να σου δώσει το τηλέφωνο κάποιου από τα μέλη του Συλλόγου για να συνεννοηθείς.
Στην πρώτη περίπτωση σηκώνεις τα χέρια ψηλά και εύχεσαι να ήσουν σε κάποια άλλη χώρα. Στη δεύτερη περίπτωση μπορείς να έχεις κάποιες ελπίδες (άλλωστε η ελπίδα πεθαίνει τελευταία). Βέβαια εκεί δεν μπορείς να το ελέγξεις,αλλά τέλος πάντων...Όσο για την τρίτη περίπτωση, εκεί είναι που μπαίνεις στο δεύτερο στάδιο των προσπαθειών. Ο Σύλλογος Γονέων.
Εδώ τα πράγματα αρχικά είναι πιο απλά. Ή που θα σου πει ότι δεν μπορούμε να επιβαρύνουμε τα παιδιά με περαιτέρω δραστηριότητες (επειδή κάνουν χορό, μπάσκετ, τάε κβον ντο, αρμόνιο, υπολογιστές, θεατρικό κτλ,κτλ) ή θα δείξει ενδιαφέρον. Ουφ! Επιτέλους! Ναι, αλλά για στάσου! Δεν μπορεί να αποφασίσει ένας. Πρέπει να περάσει από το Δ.Σ.
Υπομονή γιατί το Δ.Σ. μπορεί να αργήσει. Κι όταν γίνει μπορεί οι γονείς να μη θέλουν. Άλλωστε το σκάκι δεν είναι και η πρώτη προτεραιότητα. Οπότε στην καλύτερη των περιπτώσεων πρέπει να πέσεις πάνω σε ανθρώπους που να κατανοούν την εκπαιδευτική αξία του σκακιού.
Μένει τώρα μια μικρή λεπτομέρεια: η Σχολική Επιτροπή. Απαρτίζεται από τον διευθυντή, τον εκπρόσωπο του Συλλόγου Γονέων και τον εκπρόσωπο που στέλνει ο Δήμος. Η Σχολική Επιτροπή συνυπολογίζει όλα τα προηγούμενα και αποφασίζει. Και ενώ το σχολικό έτος αρχίζει το Σεπτέμβριο, εσύ αρχίζεις το Νοέμβριο.

Αποτέλεσμα όλων αυτών; Για να κάνει ένας δάσκαλος σε τρία σχολεία πρέπει να έχει περάσει από τουλάχιστον 20! Και τι κάνουν τα παιδάκια των υπόλοιπων 17 σχολείων που κι αυτά θέλουν να ασχοληθούν με το σκάκι; Μα φυσικά ό,τι έκαναν και πριν. Όταν κι όποτε βρουν ευκαιρία παίζουν με λειψούς κανόνες και στο τέλος, όταν έρχεται η ώρα που πια αντικειμενικά δεν έχουν χρόνο (Λύκειο, Πανελλήνιες, Πανεπιστήμιο, δουλειά), το αφήνουν. Κι αν κάποια από αυτά είχαν δυνατότητες να εξελιχθούν; Δε βαριέσαι, στην Ελλάδα είμαστε όλοι αυτοδίδακτοι στο κάτω κάτω.
Υπάρχουν βέβαια και οι σκακιστικοί σύλλογοι. Τι να σου κάνουν όμως κι αυτοί; Πόσοι θα έπρεπε να είναι για να μπορούν να απορροφήσουν όλα αυτά τα παιδιά; Αφήστε που τις ώρες λειτουργίας των συλλόγων τα περισσότερα παιδιά έχουν φροντιστήριο, ξένη γλώσσα ή κάτι άλλο.

Βέβαια δεν λείπουν και οι εξαιρέσεις σε όλη αυτήν την αλυσίδα που αναφέραμε πιο πάνω. Υπάρχουν διευθυντές που αγαπούν αυτό το κορυφαίο πνευματικό παιχνίδι και το θεωρούν πραγματικά σοβαρή υπόθεση. Έχω συναντήσει διευθυντές να πιέζουν το Σύλλογο για να εντάξει το σκάκι στο πρόγραμμα! Υπάρχουν επίσης γονείς που δίνουν μάχες για να μπει το σκάκι στο σχολείο τους. Όμως στη χώρα μας γενικά το σκάκι αντιμετωπίζεται ακόμα με επιφύλαξη (για να το πω κομψά). Η επιχορήγηση που παίρνει η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού είναι αστεία σε σύγκριση με πολλά άλλα αθλήματα. Κι όμως έχουν δελτίο αθλητή στην Ελλάδα περίπου 33.000 σκακιστές. Υπάρχουν πολλά αθλήματα που μπορούν να υπερηφανευτούν για τέτοιο αριθμό αθλητών;