Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

Μαθηματικό φωτοκουίζ



Το 1539 ο άντρας της εικόνας έδωσε τον ακόλουθο όρκο σε φίλο και συνάδελφό του, επίσης μεγάλο μαθηματικό της εποχής:
Σου ορκίζομαι, στο όνομα των ιερών Ευαγγελίων του Θεού, και ως αληθινός άντρας με τιμή, όχι μόνο ποτέ να μη δημοσιεύσω τις ανακαλύψεις σου, αν μου τις διδάξεις, αλλά σου υπόσχομαι επίσης, βάζοντας ως ενέχυρο την πίστη μου ως αληθινός χριστιανός, να τις σημειώσω με κώδικα, ώστε μετά το θάνατό μου κανείς να μην μπορεί να τις καταλάβει.

Έξι χρόνια αργότερα, σε ένα από τα σημαντικότερα μαθηματικά έργα του 16ου αιώνα, ο όρκος καταπατάται, και η λύση της τριτοβάθμιας εξίσωσης x3 + αx = β δημοσιεύεται, για να ακολουθήσει μια πολύχρονη διαμάχη ανάμεσα στους δύο επιστήμονες.

Ο συγκεκριμένος μαθηματικός είχε δύο μεγάλες αδυναμίες: τον τζόγο και το σκάκι. Στον πρώτο τον βοηθούσαν οι γνώσεις του για τη θεωρία των πιθανοτήτων και στο δεύτερο είχε αποκτήσει, σύμφωνα με τις πηγές, μεγάλη ικανότητα. Μάλιστα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, από το 1540 μέχρι το 1542 είχε αφοσιωθεί σχεδόν αποκλειστικά στο σκάκι.
Μετά από όλα αυτά, μάλλον είναι σχετικά εύκολο να βρει κανείς ποιος είναι.

9 σχόλια:

  1. Μετοικος στη Νισυρο21 Ιουνίου 2009 στις 6:38 μ.μ.

    Kαθως στο φιλο ιστολογιο,μας εχουν αποπαρει με τα σεντονια μας,και πριν προλαβει ο ιος να μεταδοθει και εδω,να σημειωσω οτι ο πατερας του εικονιζομενου ηταν φιλος ενος διασημου πολυτεχνιτη της εποχης,τωρα για το μαγαζι στο Παρισι δεν παιρνω και ορκο..
    Καθως ηταν ανθρωπος που ηθελε να μοιραζεται τις γνωσεις του,εγραψε το πρωτο δοκιμιο,με θεμα τις πιθανοτητες,με συγκεκριμενες εφαρμογες πανω στις μεθοδους εξαπατησης των αλλων.Το βιβλιο εμεινε αδημοσιευτο σχεδον ενα αιωνα.Παρ'ολη την προοδο του συγκεκριμενου τομεα των μαθηματικων απο τοτε, η εξαπατηση μαλλον εχει αυξηθει στις μερες μας (και γινεται με συστηματικοτερο τροπο),αρα η απλη δημοσιοποιηση της γνωσης δεν ειναι αποτελεσματικη..
    Πολυταλαντος,ειχε στο ενεργητικο του διαφορες μηχανικες εφευρεσεις οπως την κλειδαρια με συνδυασμο,τον μηχανισμο υποστηριξης των γυροσκοπιων και των ναυτικων πυξιδων (3 ομοκεντροι δακτυλιοι,με αξονες καθετους μεταξυ τους που επιτρεπουν σε αντικειμενο στερεωμενο στον εσωτερικο δακτυλιο,να διατηρει την καθετοτητα του ως προς τον οριζοντα,και να μην επηρεαζεται απο τις τυχαιες κινησεις του σωματος πανω στο οποιο στηριζεται).Ετσι τα πλοια μπορουσαν να ταξιδευουν και οι ταξιτζηδες να πινουν τον φραπε τους..
    Ειναι ο πρωτος που υποστηριξε οτι οι κουφοι μπορουν να μαθαινουν,ακομα και πριν καταφερουν να μιλησουν,καθως επικεντρωνε στην σημασια των σημειων και της γραφης,και οχι της ομιλιας.
    Κατηγορηθηκε για αιρεση καθως δημοσιευσε το ωροσκοπιο του Χριστου το 1554!
    Υποτιθεται οτι πεθανε την μερα που ειχε προβλεψει(μελετωντας τα αστρα)ο ιδιος,αν και μερικοι κακοβουλοι ισχυριζονται οτι αυτοκτονησε για να επαληθευσει την προβλεψη.
    Στην αρχικη ιστορια,της μερικης λυσης της τριτοβαθμιας εξισωσης εμπλεκεται και 3ος μαθηματικος της εποχης,που η συμμετοχη του στην επιλυση παρεχει μια καποια δικαιολογια στο σπασιμο του ορκου απο τον ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αν ψάξετε με τα ονόματα [Καρντάνο Ταρτάλια] στο διαδίκτυο, θα ανακαλύψετε πολλές πτυχές της ιστορίας.
    Η ενδιαφέρουσα [εξάρτηση Καρντάνο] δεν συνεπάγεται ότι αυτός είχε λύσει την τριτοβάθμια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μετοικος στη Νισυρο22 Ιουνίου 2009 στις 10:17 π.μ.

    Αν αφησουμε στην ακρη καποια γραφικα στοιχεια της ιστοριας εκεινο που,νομιζω,ειναι σημαντικο στην ολη υποθεση,ειναι η μεταβαση, απο την προσπαθεια η γνωση να παραμενει κτημα μιας ομαδας ειδικων,οι οποιοι αντλουν κοινωνικο κυρος επιδεικνυοντας τις μαθηματικες τους ικανοτητες στην κυριαρχη ελιτ,σε μια νεα εποχη οπου η επιστημονικη καταξιωση προερχεται απο την δημοσιοποιηση της γνωσης που κατεχεις στον οποιοδηποτε μπορει να διαβασει το βιβλιο που εγραψες.Περιττο να προσθεσω ποσο επιταχυνε η αλλαγη αυτη την εξελιξη της επιστημονικης ανακαλυψης.
    Μ'αυτη την εννοια,αν και ειχε ιδιοποιηθει την δουλεια αλλων,για προσωπικο οφελος,(δεν ηταν σε καμμια περιπτωση Προμηθεας!)η συμβολη του Cardan στην αναπτυξη των μαθηματικων ηταν σημαντικη.
    Ενα πολυ ενδιαφερον-επιστημολογικο-κειμενο σε σχεση μ'αυτη και αλλες περιπτωσεις επιστημονικων διενεξεων μεταξυ μαθηματικων (Νευτων/Leibnitz,Bernoulli-Abel,Gallois/Cauchy) μπορει κανεις να διαβασει εδω:http://hyperion.math.upatras.gr/courses/sts/
    thefoit/erg99/tenente_etal.html

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τελικά είχε φίλο διάσημο πολυτεχνίτη της εποχής, και ποιον; Μην με αφήνεις στην άγνοια φίλτατε Μέτοικε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Μετοικος στη Νισυρο22 Ιουνίου 2009 στις 5:52 μ.μ.

    Ο πατερας του Cardan ηταν φιλος του Leonardo da Vinci,και υπαρχει η υποψια στους επιστημολογικους κυκλους,οτι καποιες εργασιες του γιου,παρομοιες με το αδημοσιευτο εργο του Leonardo,βασιστηκαν σε σημειωσεις του πολυτεχνιτη,που εφτασαν στα χερια του μεσω του πατερα του.
    Ουτε ο "παθων" της ιστοριας (Tartaglia) ηταν αθωα περιστερα.Παρουσιασε σαν δικο του εργο μια μεταφραση του Αρχιμηδη,που εγινε απο αλλον πριν 250 χρονια,και δεν δισταζε να οικειοποιειται δουλειες τριτων οποτε του δινοταν η ευκαιρια..
    Σε μια εποχη που η προσβαση στην πληροφορια ηταν εξαιρετικα δυσκολη,ειχες καλες πιθανοτητες η υποκλοπη να περασει απαρατηρητη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το 1560 ο Girolamo Cardano (Pavia 1501- Roma 1576), γνωστός και με τ’ όνομα Gerolamo Cardano ή το λατινικό Hieronymus Cardanus,γιος του Fazio Cardano και της Chiara Micheria, έγραψε ένα βιβλίο, σε σύνολο 249 χειρόγραφων έργων, με τίτλο «Il Liber de ludo aleae», τ’ οποίο εκδόθηκε το 1663. Δυστυχώς το βιβλίο του δεν διασώθηκε. Αυτό αποτελεί την πρώτη συστηματική πραγματεία της πιθανότητας μαζί με μια αποφασιστική τομή στιςμεθόδους για να κλέβεις αποτελεσματικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητέ Ηλία,
    Στις 13-06-2009 σου έστειλα μια θέση
    απο μια παρτίδα για να την αναρτήσεις. Δεν έλαβα καμία απάντησή σου. Θα την αναρτήσεις;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ευχαριστώ όλους για τις προσεγμένες και εμπεριστατωμένες παρεμβάσεις και για τις πτυχές αυτής της ενδιαφέρουσας ιστορίας που πρόσθεσαν στην ανάρτηση. Μέτοικε, σου είμαι ιδιαίτερα υπόχρεος που ανέδειξες το θέμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.