Τετάρτη 1 Ιουλίου 2009

Sir William Jones


Στο ιστολόγιο Μιχαήλ Ταλ υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση για τον Γουίλλιαμ Τζόουνς (William Jones, 1746-1794), τον διάσημο Άγγλο φιλόλογο του 18ου αιώνα, δημιουργό του ποιήματος για τη θεά του σκακιού Κάισσα, αρχιδικαστή στην Ινδία και μελετητή της αρχαίας ινδικής λογοτεχνίας, που από πολλούς θεωρείται ως ο πατέρας της ιστορικής γλωσσολογίας. Αυτό που παρατήρησε ο Τζόουνς είναι κάτι που γνωρίζουν όλοι οι σπουδαστές της γλωσσολογίας σήμερα, πως υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στην αρχαία ελληνική, τη λατινική, τη σανσκριτική, την περσική, τη γοτθική και την κελτική γλώσσα, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα πως όλες αυτές οι γλώσσες πρέπει να είχαν μια κοινή πηγή.
Βέβαια ο Τζόουνς δεν υπήρξε γλωσσολόγος με την έννοια που γνωρίζουμε σήμερα, γι' αυτό και τα όσα λέει επιδέχονται κριτικής από πολλές απόψεις. Αυτό όμως δεν μειώνει τη συνεισφορά του στην εξέλιξη μιας επιστήμης που τότε έκανε ουσιαστικά τα πρώτα της βήματα.

Ακολουθεί το γνωστό απόσπασμα του λόγου που εκφώνησε ο Γουίλλιαμ Τζόουνς στις 2 Φεβρουαρίου 1786 στην Καλκούτα.

Η σανσκριτική γλώσσα, όποια κι αν είναι η αρχαιότητά της, έχει υπέροχη δομή. Τελειότερη από την ελληνική γλώσσα, πλουσιότερη από τη λατινική και πιο εκλεπτυσμένη και από τις δύο. Ακόμη, η συγγένειά της και προς τις δύο, τόσο στις ρίζες των ρημάτων όσο και στη γραμματική, είναι μεγαλύτερη από εκείνη που θα μπορούσε να παραχθεί τυχαία, τόσο μεγάλη που κανείς φιλόλογος δεν θα μπορούσε να μελετήσει και τις τρεις γλώσσες χωρίς να πιστεύει ότι έχουν ξεπηδήσει από κάποια κοινή πηγή, η οποία ίσως δεν υπάρχει πια. Για παρόμοιους λόγους, αν και όχι τόσο αποφασιστικούς, μπορούμε να υποθέσουμε ότι τόσο τα γοτθικά όσο και τα κελτικά, αν και αναμεμιγμένα με διαφορετικό ιδίωμα, είχαν την ίδια προέλευση με τα σανσκριτικά. Τα αρχαία περσικά θα μπορούσαν να προστεθούν στην ίδια οικογένεια.

Πηγή: Το βιβλίο του J. P. Mallory Οι Ινδοευρωπαίοι, μετάφραση Ελένη Αστερίου, εκδόσεις Δελφίνι, Αθήνα 1995.

4 σχόλια:

  1. Το πιθανότερο είναι όλες οι γλώσσες να προέρχονται από μία 'μητρική' γλώσσα και καθόλου περίεργο να είναι αυτή τα σανσκριτικά. Αλλά ακόμα δεν έχει αποδειχτεί πλήρως αυτό .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χαίρομαι που τα λέμε και μέσα από το ιστολόγιο! Σχετικά με το θέμα μας, εδώ έχουμε να κάνουμε με την ινδοευρωπαϊκή οικογένεια, ένας κλάδος της οποίας είναι και η σανσκριτική. Συνέχειά της οι διάφορες ινδικές γλώσσες που υπάρχουν, κυριότερη από τις οποίες είναι η χίντι.
    Δυστυχώς η "μητέρα γλώσσα" της οικογένειας δεν έχει αφήσει γραπτά μνημεία κι έτσι οι γλωσσολόγοι μόνο υποθέσεις μπορούν να κάνουν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Χαιρετώ, ινδοευρωπαϊστές και μη.

    Ηλία, να έχεις ένα καλό καλοκαίρι καινα διατηρήσεις, παρακαλώ, την όρεξή σου και για το Σεπτέμβρη.
    Φιλιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλό καλοκαίρι και σ' εσένα, Διονύση! Και καλή δύναμη σε όλους μας για τον Σεπτέμβρη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.