Ποιοι είναι οι πρώτοι Έλληνες σκακιστές;

Το σκάκι στην Ελλάδα κάνει επίσημα την εμφάνισή του κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, πολύ αργότερα από τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην αρχή παίζεται κυρίως στα αθηναϊκά καφενεία καθώς και σε σπίτια ατόμων που ανήκαν στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Είναι πολλές οι προσωπικότητες των γραμμάτων που αναφέρεται ότι είχαν στενή επαφή με το παιχνίδι αυτό. Ο Γεώργιος Σουρής, ο μεγάλος σατιρικός ποιητής μας, είχε τέτοια αγάπη για το σκάκι που συγκέντρωνε συχνά παρέες στο σπίτι του για να ασχοληθούν με το πάθος τους αυτό. Ο Λορέντζος Μαβίλης ήταν γνωστός όχι μόνο για τα πατριωτικά του ποιήματα αλλά και για τις δημοσιεύσεις του στον ευρωπαϊκό Τύπο σκακιστικών προβλημάτων, πολλά από τα οποία είχαν πάρει μάλιστα και βραβείο! Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο σημαντικός ηθοποιός Αιμίλιος Βεάκης, ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας Μιχαήλ Στασινόπουλος, ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Αττίκ, ο Μίμης Φωτόπουλος, η Κυβέλη, αλλά και πολλοί άλλοι, είχαν μια ιδιαίτερη σχέση με το σκάκι.

Όμως ποιοι ήταν πραγματικά οι πρώτοι Έλληνες που ασχολήθηκαν με το παιχνίδι, παραμένει ένα μυστήριο και δεν υπάρχουν πολλές έρευνες πάνω σ’ αυτό το θέμα. Οι πληροφορίες που έχουμε για Έλληνες σκακιστές πριν τον 20ο αιώνα είναι ελάχιστες. Η ελληνική σκακιστική ιστορία παρουσιάζει πολλά κενά και η βιβλιογραφία είναι ελλιπής. Υπάρχει ουσιαστικά μόνο ένα βιβλίο που ασχολείται με το θέμα αυτό, το πολύ αξιόλογο έργο Το σκάκι στην Ελλάδα του Κώστα Χατζιώτη (Αθήνα 1984).
Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί μια ενδιαφέρουσα πληροφορία που υπάρχει στο βιβλίο THE OXFORD COMPANION TO CHESS, έκδοση 1992, όπου αναφέρεται κάποιος Έλληνας με το όνομα Yusuf Chelebi (προφανώς εξισλαμισμένος Έλληνας), ο οποίος, σύμφωνα με την εγκυκλοπαίδεια αυτή, κατά το 16ο αιώνα έκανε περιοδείες στην Ινδία και τη Μέση Ανατολή παίζοντας «τυφλό» σκάκι (δηλαδή έπαιζε από μνήμης, χωρίς να κοιτάζει τη σκακιέρα!). Αν αυτό είναι γεγονός τότε θα πρόκειται για μια από τις πρώτες περιπτώσεις ατόμου που έπαιζε «τυφλά».
Θα άξιζε κάποιος να ερευνήσει αυτή την ιστορία.