Οι Πλειάδες του Βερολίνου και ο Φον Μπίλγκουερ

Γύρω στα 1837-1843 στο Βερολίνο είχε σχηματιστεί μια ομάδα επτά νεαρών σκακιστών που ονομάζονταν Πλειάδες, από το όνομα του γνωστού λαμπρού αστερισμού. Οι περισσότερο γνωστοί από αυτούς ήταν ο Μπλέντοβ, ο πραγματικός ιδρυτής της ομάδας και ισχυρότερος Γερμανός παίχτης της εποχής, ο Φον Μπίλγουερ και ο Φον ντερ Λάσα, που επρόκειτο να εξελιχθεί σε έναν από τους καλύτερους παίχτες του 19ου αιώνα.

Τασίλο φον ντερ Λάσα

Ο σκακιστικός όμιλος του Βερολίνου, στον οποίο ανήκαν όλοι αυτοί οι παίχτες, είχε θέσει ένα μεγαλεπήβολο στόχο: να ανεβάσει τα στάνταρ του γερμανικού σκακιού και να φτάσει τις σκακιστικά προηγμένες χώρες τις εποχής, δηλαδή τη Γαλλία και την Αγγλία. Για το σκοπό αυτό αποφασίστηκε η έκδοση ενός θεωρητικού εγχειριδίου και ενός περιοδικού. Και οι δύο αυτές εκδόσεις επρόκειτο να αποτελέσουν σημεία αναφοράς για πάρα πολλές δεκαετίες.

Το περιοδικό το ανέλαβε ο Λούντβιχ Έρντμαν Μπλέντοβ και το πρώτο του τεύχος εκδόθηκε το 1846. Ήταν το περιοδικό Schachzeitung, που το 1872 μετονομάστηκε σε Deutsche Schachzeitung και συνέχισε την έκδοσή του μέχρι το Δεκέμβριο του 1988!
Το θεωρητικό βιβλίο το ξεκίνησε ο Πάουλ Ρούντολφ Φον Μπίλγκουερ. Η ιδέα ήταν να συστηματοποιηθεί όλη η ως τότε σκακιστική γνώση στα ανοίγματα και στα φινάλε. Επρόκειτο για μια τιτάνια προσπάθεια, που όμως έμελλε να είναι το διασημότερο ίσως βιβλίο στην ιστορία του σκακιού.
Ο θάνατος βρήκε τον υπολοχαγό του πρωσικού στρατού Φον Μπίλγκουερ πολύ νωρίς (το 1840, σε ηλικία μόλις 25 ετών) και το έργο συνέχισε ο φίλος του Τασίλο φον ντερ Λάσα (1818-1899). Το 1843 κυκλοφόρησε λοιπόν το περίφημο Handbuch des Schachspiels (Εγχειρίδιο του σκακιού), το οποίο περιείχε τους γενικούς κανόνες του παιχνιδιού, μια χρονολογική επισκόπηση συγγραφέων, 332 σελίδες με ανοίγματα και 124 σελίδες με φινάλε.


Επανατύπωση του Εγχειριδίου του 1922. Αριστερά φωτογραφία του Μπίλγκουερ

Το βιβλίο γνώρισε τεράστια επιτυχία και έκανε 8 επανεκδόσεις μέσα σε 90 χρόνια! Ανάμεσα στους υπεύθυνους έκδοσης του βιβλίου ήταν ο ίδιος ο Φον ντερ Λάσα, ο Μπέργκερ, ο Σάλοπ, ο Σλέχτερ και ο Τάρας. Στην τελευταία του έκδοση περιείχε 16 εισαγωγικές σελίδες, 118 σελίδες με ιστορικά σκακιστικά θέματα, 752 σελίδες με αναλύσεις ανοιγμάτων (που περιλάμβαναν 250 παραδειγματικές παρτίδες) και 146 σελίδες με φινάλε!

Ο εμπνευστής Φον Μπίλγκουερ έμεινε σχετικά παραμελημένος από τη σκακιστική ιστορία. Οι παρτίδες του σπάνια εμφανίζονται και δεν είναι πολύ γνωστές. Παρακάτω θα δούμε μια από αυτές:

Von Bilguer-Von der Lasa, Βερολίνο 1839
1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.δ4 εxδ4 4.Αγ4 Αβ4+ 5.γ3 δxγ3 6.O-O γxβ2
7.Αxβ2 ζ6 8.Ββ3 Ιθ6 9.ε5 ζxε5 10.Ιxε5 Βε7 11.Ιxγ6 βxγ6 12.Αxη7
Βxη7 13.Βxβ4 δ5 14.Πε1+ Ρδ8 15.Ιγ3 Αθ3 16.η3 δxγ4 17.Παδ1+ Αδ7
18.Ββ7 Πγ8 19.Βxγ6 Πε8 20.Πxδ7+ Βxδ7 21.Βζ6+ Πε7 22.Ιδ5 Ιη8
23.Βη5 Βε8 24.Πδ1 1-0

Πηγές: Το βιβλίο The Oxford Companion to Chess, έκδοση 1992, διάφορα άρθρα εφημερίδων και η Wikipedia. Για την παρτίδα η ιστοσελίδα Chessgames.com