Το κινέζικο σκάκι

Κινέζικο σκάκι με δυτική μορφή για τα κομμάτια

Με την ευκαιρία των Παγκόσμιων Αγώνων Πνευματικών Αθλημάτων που γίνονται στο Πεκίνο, είναι μια ευκαιρία να παρουσιάσουμε το μάλλον άγνωστο στο ελληνικό κοινό κινέζικο σκάκι, που τίποτα δεν έχει να ζηλέψει από το γνωστό μας σκάκι, ας το πούμε διεθνές.
Πρόκειται για μια βελτιωμένη μορφή σειράς άρθρων που είχα παρουσιάσει το 1998 στην εφημερίδα Ριζοσπάστης.

Εισαγωγικά στοιχεία
Το κινέζικο σκάκι -Σιάνγκτσι στα κινέζικα- θεωρείται από πολλούς το πιο διαδεδομένο παιχνίδι στον κόσμο, με περισσότερους από 200 εκατομμύρια παίχτες. Είναι πάντως σίγουρα το δημοφιλέστερο παιχνίδι στις χώρες που κατοικούν Κινέζοι (Κίνα, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη, Ινδονησία, κ.α.), ενώ τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να εμφανίζεται και να οργανώνεται σε χώρες της Δύσης, όπως οι ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, καθώς και Ιαπωνία. Υπάρχει Παγκόσμια Ομοσπονδία του Σιάνγκτσι που εδρεύει στην Κίνα, Ασιατική Ομοσπονδία στη Σιγκαπούρη και διάφοροι εθνικοί οργανισμοί στις δυτικές χώρες που προαναφέραμε. Οργανώνονται επίσης παγκόσμια και ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, καθώς και αγώνες με αλληλογραφία.

Λίγα ιστορικά στοιχεία
Οι πρώτες αναφορές στο σιάνγκτσι μάς έρχονται από τον 8ο αιώνα. Γύρω στον 12ο ή 13ο αιώνα η σκακιέρα και οι κινήσεις των κομματιών πήραν τη μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Όπως θα γίνει φανερό όταν περιγράψουμε το παιχνίδι, το σιάνγκτσι και το σκάκι έχουν έναν κοινό πρόγονο, πιθανότατα το ινδικό παιχνίδι τσατουράγκα. Σ' αυτό ελάχιστοι διαφωνούν. Αν και υπάρχει μόνο ένα κομμάτι στο σιάνγκτσι που κινείται ακριβώς όπως το αντίστοιχό του στο σκάκι (το άρμα, που κινείται όπως ο πύργος), σχεδόν για όλα τα κομμάτια υπάρχει ένα παρόμοιο στο σκάκι, τόσο ως προς την τοποθέτηση, όσο και ως προς την κίνηση.

Η φιλολογία του κινέζικου σκακιού είναι απέραντη. Τα πρώτα βιβλία έρχονται από τη δυναστεία Μινγκ, περίπου τέσσερις αιώνες πριν από την εποχή μας, και καταλήγουν σε μια βιβλιογραφία που συναγωνίζεται εκείνη του σκακιού.
Τα βιβλία στα κινέζικα είναι εξαιρετικά φτηνά και, αντίθετα με αυτό που θα περίμενε κανείς, οι κινήσεις και τα διαγράμματα δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να διαβαστούν! Υπάρχουν βέβαια και βιβλία στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, κτλ. Οι σκακιέρες είναι κι αυτές πάρα πολύ φτηνές και, το κυριότερο, μπορεί κανείς να τις κατασκευάσει άνετα και μόνος του!
(Συνεχίζεται)